Pracownicy Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego w ramach drugiego kryterium ewaluacji dyscypliny HISTORIA starają się o pozyskanie grantów na badania naukowe. Celem jest pozyskanie środków z programów Narodowego Centrum Nauki (NCN) i Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH).
Polska wojna sukcesyjna 1733-1735. Działania wojenne - edycja źródłowa
Decyzją Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w module Dziedzictwo narodowe konkurs 12 otrzymał grant na realizację projektu pt. Polska wojna sukcesyjna 1733-1735. Działania wojenne – edycja źródłowa (NPRH/DN/SP/0213/2023/12).
Czas realizacji projektu: 2024-2029
Kwota projektu: 656 352 PLN
Zakres badań: Podstawowym celem projektu jest przygotowanie do druku oraz upowszechnienia w formule wolnego dostępu edycji źródeł poświęconej działaniom wojennym w ramach wojny o sukcesję polską z lat 1733-1735. Polska wojna sukcesyjna stanowiła element rywalizacji polityczno-militarnej mocarstw europejskich w XVIII wieku i wpisuje się w szereg konfliktów sukcesyjnych charakterystycznych dla epoki: wojna o sukcesję hiszpańską, wojna o sukcesję austriacką, wojna o sukcesję bawarską. W centrum zainteresowania zespołu badawczego będą źródła narracyjne, epistolograficzne oraz prasowe przedstawiające przebieg działań zbrojnych, proweniencji polskiej, saskiej i rosyjskiej oraz wybranych państw zachodnioeuropejskich.
Skład zespołu:
Badania archeologiczne w kościele pw. Podwyższenia Świętego Krzyża w Opolu (Katedra Opolska)
Pod kierunkiem dr Magdaleny Przysiężnej-Pizarskiej z Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego od 2022 roku prowadzone są badania archeologiczne na terenie kościoła pw. Podwyższenia Świętego Krzyża w Opolu (Katedra Opolska), dotowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w kwocie 3 000 000 PLN.
Odkryte pod posadzką obecnej katedry relikty stanowią pozostałości kościoła wzniesionego w I połowie XIII wieku. Jego istnienie poświadcza dokument zredagowany w 1223 roku, w którym występuje pleban Reginald. Świątynia miała plan zbliżony do krzyża łacińskiego o wymiarach około 36/21 metrów. Składała się z prezbiterium z dwoma aneksami, transeptu, trójnawowego korpusu oraz masywu wieżowego tzw. westwerku. Swoim programem oraz monumentalną architekturą kolegiata świadczyła o swoim znaczeniu na terenie Śląska a także ambicjach Książąt Opolskich. Podczas prac badawczych odsłonięto dolne partie murów świątyni, gdzie odkryto niezwykle cenne i unikatowe detale architektoniczne oraz elementy wystroju wnętrza sakralnego. Do najstarszych, wykonanych zapewne jeszcze w I tercji XIII wieku zaliczyć możemy zachowane w narożnikach prezbiterium fragmenty trzonów służek oraz bazy ceramiczne z dekoracją o formie lilii.
W przestrzeni przy dawnym ołtarzu znajduje się bardzo cenny i rzadko spotykany element wystroju wnętrza kościelnego – tumba grobowa. Jej lokalizacja i zachowane fragmenty malowanej dekoracji z początku XIV wieku (polichromii z motywami roślinnymi i ornamentalnymi) wskazują, że mogła być ona podstawą nagrobka ważnej osoby, być może przedstawiciela domu książęcego. Cennym jest także powstałe w końcu XIII wieku wielobarwne obramienie wejścia na klatkę schodową zlokalizowane w narożniku obecnej nawy północnej.
Wartość artystyczna tych elementów świadczy nie tylko o wyrazie najważniejszego kościoła Opolszczyzny, ale również o mieszkańcach, ich zamożności, kulturze i hojności, o kontaktach międzynarodowych i związkach Opola z miastami Europy. Stanowi także dowód trwania Kościoła na terenie miasta i regionu od niemal 1000 lat.
Instytut Historii
ul. Strzelców Bytomskich 2
45-084 Opole
tel. +48 77 401 61 80
e-mail: insthist@uni.opole.pl
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382
